– Nowa Huta i nowe miasto Tychy zostały zaprojektowane wkrótce po ustanowieniu doktryny socrealistycznej i w założeniach traktowane były jako miasta modelowe. Wspólny jest im mit założycielski, powiązany z doktryną stalinowską o nowym człowieku i dominującej roli klasy robotniczej oraz oparty na zakwestionowaniu pierwotnego dziedzictwa kulturowego. Nowa Huta i nowe miasto Tychy były także zasilane przez falę migracji powojennej z lat 50. XX wieku, co znalazło odzwierciedlenie w strukturze społecznej, świecie wartości i kształtowaniu się tożsamości mieszkańców – przypominają w tyskim muzeum.
Jak
wyjaśniają w muzeum, pomiędzy wizją projektową a realizacją z
biegiem czasu narastały różnice. Socrealizm został zastąpiony
późnym modernizmem. Nie bez znaczenia były też przemiany
gospodarcze, które wpływały na tempo i formę realizacji. A nowe
bodźce prowadziły do zmian społecznych. W dalszej konsekwencji
komplikuje to porównanie obu ośrodków, ale jednocześnie prowadzi
do rozszerzenia płaszczyzny porównawczej o nowe wątki, między
innymi na poziomie mikrohistorycznym.
Podczas
wycieczki porównane zostaną najważniejsze realizacje – zarówno
nowohuckie, jak i tyskie czasu socrealizmu i modernizmu. Będą to
przykłady architektury świeckiej i sakralnej. Wiadomo, że w Nowej
Hucie będą to dawne kino Światowid, dawne Centrum Administracyjne
Huty im. Lenina, założenie placu Centralnego, Teatr Ludowy i
kościół Arka Pana. Natomiast w Tychach na tasie zwiedzania znajda
się osiedla A i B, rzeźby plenerowe, kościół pw. Świętego
Ducha, Jezioro Paprocańskie.
Kraków na początek
Zaplanowana
na sobotę, 17 września (w godzinach 10-20), objazdowa wycieczka
rozpocznie się w Krakowie. Zbiórka – Muzeum Nowej Huty (oddział
Muzeum Krakowa), os. Centrum E 1, Kraków. Zwiedzanie poprowadzą dr
Maria Wąchała-Skindzier (historyczka, muzeolożka, muzealniczka, p.
o. kierowniczki Działu Edukacji Muzeum Fotografii w Krakowie) i dr
Patryk Oczko (kierownik Działu Urbanistyki, Architektury i Sztuk
Wizualnych Muzeum Miejskiego w Tychach, adiunkt w Instytut Nauk o
Sztuce Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach) – autorzy projektu
badawczego „Nowa Huta i nowe miasto Tychy. Analiza porównawcza”.
Dodajmy,
że podczas zwiedzania zaplanowano przerwę obiadowo-kawową w
Tychach (posiłek nie jest jednak wliczony w cenę biletu). Koszty
wycieczki to 40 złotych. Zapisy: kasa Muzeum Nowej Huty (oddziału
Muzeum Krakowa), Centrum E 1, Kraków, telefon 12 446 78 21. Bilety można zarezerwować również tutaj.
